De afwikkeling van verrekenbedingen

Algemene informatie

Na de inwerkingtreding van de Wet regels verrekenbedingen op 1 september 2002 – welke wet in belangrijke mate een codificatie is van arresten van de Hoge Raad – bleken nog vele rechtsvragen onbeantwoord. Vele zijn inmiddels in de rechtspraak beantwoord, in het bijzonder door de Hoge Raad. Het leerstuk van de verrekenbedingen is door de maatschappelijke ontwikkelingen echter volop in beweging. Steeds doemen nieuwe rechtsvragen op.

Het leerstuk van de verrekenbedingen is ook veelomvattend. Het verrekenbeding komt in vele vormen voor. Niet zelden worden het periodiek verrekenbeding en het finaal verrekenbeding in huwelijkse voorwaarden gecombineerd. Hetgeen dan weer discussies oproept bij de afwikkeling van die verrekenbedingen, in het bijzonder bij echtscheidingen. De omvang van het te verrekenen vermogen en daarmee van de verrekenvordering, is vaak een rechtsgeschil.

De verrekenbedingen blijven aanleiding voor rechtspraak en rechtsvragen. Het bewijsvermoeden van art. 1:141 lid 3 BW bijvoorbeeld, blijft voor procedures zorgen. De Hoge Raad heeft ter zake weer enkele richtinggevende arresten gewezen. De naar aanleiding van een recent arrest van de Hoge Raad weer opgelaaide discussie of een finaal verrekenbeding dat ook werkt bij overlijden een quasi-legaat is, is een ander voorbeeld. Voor de rechtspraktijk heel relevante rechtsvragen.

Regelmatig hebben de echtgenoten die een verrekenbeding of verrekenbedingen zijn overeengekomen, ook een of meer goederen (veelal onroerend goed) in gemeenschappelijke eigendom (eenvoudige of vrije gemeenschap). Hoe ga je om met de afwikkeling van de verbintenisrechtelijke of pseudo gemeenschap en de goederenrechtelijke gemeenschap?

In deze cursus komende veel aspecten van de afwikkeling van verrekenbedingen aan de orde. Bespreking van de richtinggevende arresten van de Hoge Raad vormen een belangrijk onderdeel van de cursus. Zo komen de navolgende onderwerpen ter sprake:

• Welke bepalingen zijn van dwingend recht en welke van regelend recht
• Verrekentijdvak
• Niet nagekomen periodiek verrekenbeding
• De beide bewijsvermoedens bij de verrekenbedingen,
• Wie moet wat stellen en bewijzen
• Erfrechtelijke verkrijgingen en giften, verrekenen of niet
• Vergoedingsvorderingen verrekenen
• Omvang van het te verrekenen vermogen/methodiek
• Finaal verrekenbeding en quasi-legaat
• Verdelen en verrekenen
• Betaling van de verrekenvordering

De docent is Prof. mr. A.H.N. (Fons) Stollenwerck, thans counsel bij SmeetsGijbels Advocaten, emeritus hoogleraar VU Amsterdam, oud-raadsheer Gerechtshof Den Haag en oud-notaris.